Ung thư phổi là nguyên nhân gây tử vong do bệnh ung thư hàng đầu ở cả nam giới và phụ nữ. Bệnh có liên quan trực tiếp với hút thuốc lá. Phần lớn bệnh nhân được phát hiện ở giai đoạn muộn, khó khăn trong điều trị triệt để.

 

° Nguyên nhân và các yếu tố nguy cơ

§ Cho đến nay, các nhà khoa học đều nhận thấy hút thuốc lá là nguyên nhân chính gây ung thư phổi. Có đến 90% bệnh nhân ung thư phổi do hút thuốc lá. Khói thuốc lá không chỉ chứa các độc chất gây ung thư mà còn làm tê liệt hệ thống bảo vệ của phổi.§ Những người tiếp xúc thường xuyên và hít phải khói, bụi độc hại, bụi silic, bụi amiăng…§ Những người bị nhiễm phóng xạ.§ Gia đình có người bị ung thư phổi (yếu tố gen).

 

° Loại tế bào ung thư

Ung thư phổi được chia làm hai loại chính: ung thư phổi tế bào nhỏ và ung thư phổi không tế bào nhỏ. Mỗi loại ung thư phát triển và lan tràn theo những cách khác nhau và được điều trị khác nhau. Ung thư phổi tế bào nhỏ tiến triển nhanh, di căn sớm. Nó gắn liền mật thiết với hút thuốc lá và hiếm thấy ở người không hút thuốc. Ung thư phổi không tế bào nhỏ phát triển chậm hơn.

 

° Giai đoạn của bệnh

Để có kế hoạch điều trị tốt nhất, bác sĩ cần xác định được loại ung thư phổi và giai đoạn phát triển của bệnh. Việc xác định giai đoạn của bệnh được tiến hành rất cẩn thận để tìm rõ xem bệnh đã lan ra đến những phần nào trên cơ thể.

Các giai đoạn của ung thư phổi tế bào nhỏ:

§ Giai đoạn hạn chế: ung thư được phát hiện ở một lá phổi và những mô gần kề.§ Giai đoạn mở rộng: ung thư được phát hiện tại những mô ở vùng ngực bên ngoài phổi hoặc ung thư được phát hiện ở những cơ quan xa hơn.

Các giai đoạn của ung thư phổi không tế bào nhỏ được chia từ I – IV căn cứ vào kích thước khối u, mức độ di căn hạch và di căn xa:

§ IA: Khối u có đường kính ≤ 3cm. Không di căn hạch khu vực. Không di căn xa.§ IB: Khối u có đường kính > 3cm nhưng ≤ 5cm. Không di căn hạch khu vực. Không di căn xa.§ IIA: Khối u có đường kính ≤ 5cm. Di căn hạch cạnh khí quản, hạch rốn phổi cùng bên và hạch trong phổi gồm cả những hạch xâm lấn trực tiếp. Không di căn xa. Hoặc:

Khối u có đường kính > 5cm nhưng ≤ 7cm. Không di căn hạch khu vực. Không di căn xa.

§ IIB: Khối u có đường kính > 5cm nhưng ≤ 7cm. Di căn hạch cạnh khí quản, hạch rốn phổi cùng bên và hạch trong phổi gồm cả những hạch xâm lấn trực tiếp. Không di căn xa. Hoặc:

Khối u > 7cm hoặc nhiều nhân ung thư trong một thùy phổi hoặc u xâm lấn vào màng phổi, thành ngực, phế quản chính. Không di căn hạch khu vực. Không di căn xa.

§ IIIA: Khối u > 7cm hoặc nhiều nhân ung thư trong một thùy phổi hoặc u xâm lấn vào màng phổi, thành ngực, phế quản chính. Di căn hạch cạnh khí quản, hạch rốn phổi cùng bên và hạch trong phổi. Không di căn xa. Hoặc:

Khối u có đường kính ≤ 7cm. Di căn hạch trung thất cùng bên và/hoặc hạch dưới ngã ba khí quản. Không di căn xa. Hoặc:

Khối u với mọi kích thước nhưng xâm lấn vào: tim, mạch máu lớn, khí quản, thần kinh, thanh quản, thực quản, đốt sống, ngã ba khí quản, một hay nhiều nhân ung thư rải rác ở thuỳ phổi khác bên. Di căn hạch cạnh khí quản, hạch rốn phổi cùng bên và hạch trong phổi. Không di căn xa.

§ IIIB: Khối u với bất kỳ kích thước và mức độ xâm lấn. Di căn hạch trung thất đối bên, hạch rốn phổi đối bên, hạch cơ bậc thang cùng hoặc đối bên, hoặc hạch thượng đòn. Không di căn xa.§ IV: Khối u với bất kỳ kích thước và mức độ xâm lấn. Bất kỳ mức độ di căn hạch. Đã có di căn xa đến các cơ quan khác.

° Triệu chứng

Ở giai đoạn sớm, các triệu chứng ung thư phổi thường rất nghèo nàn và không đặc hiệu, khiến cho việc chẩn đoán hết sức khó khăn. Khi bệnh tiến triển có thể có các triệu chứng sau:

§ Ho không khỏi, ngày càng nặng.§ Thở nặng nhọc, thở dốc.§ Giảm cân nhanh không rõ nguyên nhân.§ Đau tức ngực kéo dài.§ Ho đờm có lẫn máu.§ Khàn giọng.§ Đau vai, đau tay và các ngón tay, ngón tay dùi trống.§ Thường xuyên bị nhiễm trùng phổi, như viêm phổi.§ Thay đổi tâm trạng, mệt mỏi.

 

° Các phương pháp chẩn đoán

Khi có dấu hiệu cảnh báo cần đến khám ngay tại các cơ sở y tế, với những người có yếu tố nguy cơ thì nên đi khám định kỳ mỗi năm một lần. Các bác sĩ sẽ khám toàn diện và chỉ định các xét nghiệm chẩn đoán.

§ Một trong những biện pháp phát hiện sớm ung thư phổi là chụp X quang phổi và chụp cắt lớp điện toán (CT).§ Để xác định tế bào ung thư của khối u người ta sử dụng các kỹ thuật sinh thiết như: soi và sinh thiết xuyên thành phế quản, sinh thiết xuyên thành ngực dưới hướng dẫn của CT, tìm tế bào ung thư trong đờm hoặc dịch màng phổi, sinh thiết qua siêu âm nội phế quản.§ Để chẩn đoán giai đoạn, chụp CT là kỹ thuật có giá trị, ngoài ra còn có các kỹ thuật hiện đại như PET-CT, soi trung thất hoặc nội soi lồng ngực, nội soi siêu âm chẩn đoán.§ Một số phương pháp để chẩn đoán mức độ di căn xa của ung thư có thể được áp dụng như: PET-CT, siêu âm, chụp cộng hưởng từ (MRI), xạ hình xương toàn thân…

 

° Điều trị

Tùy thuộc loại ung thư và giai đoạn của bệnh bác sĩ sẽ quyết định phương pháp điều trị. Nhìn chung là điều trị đa mô thức (kết hợp nhiều phương pháp), bao gồm: phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, điều trị đích, miễn dịch, kiểm soát triệu chứng.

§ Phẫu thuật: là phương pháp điều trị cơ bản, đáng tin cậy. Được chỉ định cho ung thư phổi không tế bào nhỏ ở giai đoạn tương đối sớm của bệnh (I, II và IIIA). Mục đích của phẫu thuật là cắt bỏ hoàn toàn khối u và các hạch di căn. Đa số các trường hợp sẽ được điều trị hóa chất, điều trị đích hỗ trợ sau phẫu thuật. Các phẫu thuật có thể áp dụng cho ung thư phổi gồm: cắt thùy phổi, cắt phổi hình chêm, cắt phân thùy phổi và cắt toàn bộ một bên phổi. Hiện nay, việc cắt phổi có thể thực hiện bằng phẫu thuật nội soi hoặc nội soi hỗ trợ tùy thuộc giai đoạn của bệnh.

Ung thư phổi di căn hạch là khi các tế bào khối u ác tính từ phổi đã lan tràn sang các hạch bạch huyết, bao gồm hạch vùng của khối u và hạch di căn xa trong ngực, bụng, cổ hoặc nách; phổ biến nhất là ung thư phổi di căn hạch thượng đòn. Nếu phát hiện từ giai đoạn sớm, người bệnh có thể có cơ hội để kiểm soát tình trạng này hiệu quả hơn.


Vậy hãy cùng tìm hiểu dấu hiệu nhận biết ung thư di căn hạch, cách chẩn đoán, điều trị và tiên lượng sống của tình trạng này qua những thông tin dưới đây nhé!

1. Triệu chứng ung thư phổi di căn hạch

Ung thư phổi thường phát triển âm thầm, những triệu chứng ban đầu dễ nhầm lẫn với các bệnh lý ở phổi khác như xẹp phổi hay viêm phổi, lao phổi, áp xe phổi,…. Khi ung thư phổi di căn hạch, dấu hiệu nhận biết là các hạch bạch huyết to, sờ thấy được, thường không đau. Tuy nhiên, hạch bạch huyết to cũng có thể do nhiễm trùng ở vùng đầu, mặt, cổ hoặc ít hơn là các cơ quan khác.

Một số các triệu chứng phổ biến khác của ung thư phổi phải kể đến là:

Ho dai dẳng, ho ra máu Khó thở Giảm cân không rõ nguyên nhân, ăn mất ngon Khàn giọng, khó nuốt Phù mặt, cổ, tay do tắc nghẽn tĩnh mạch chủ trên (còn gọi là hội chứng phù áo khoác khi tĩnh mạch chủ trên bị chèn ép). Hiếm gặp trình trạng biến dạng về hình dạng của ngón tay và móng tay, còn được gọi là ngón tay dùi trống.

Nếu như phát hiện các hạch, đặc biệt hạch cổ to kèm theo những triệu chứng kể trên, bạn nên đến đi khám để được chẩn đoán và sớm có kế hoạch điều trị phù hợp.


Có thể bạn quan tâm: Ung thư phổi có thể di căn đến những cơ quan nào?

2. Cách chẩn đoán ung thư phổi di căn hạch

*

Khi nghi ngờ ung thư phổi di căn hạch, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm sau để xác định tình trạng bệnh:

Xquang ngực nhằm phát hiện khối u trong trường hợp u lớn, các tổn thương khác của phổi kèm theo như viêm phổi, tràn dịch màng phổi,… Siêu âm cổ là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh được chỉ định khi có hạch vùng cổ CT scan lồng ngực có thể quan sát rõ được vị trí và đặc điểm (kích thước, hình dạng) của khối u, mức độ xâm lấn, tình trạng hạch trung thất,… CTscan/MRI các cơ quan khác nếu nghi ngờ di căn (bụng-tiểu khung, sọ não,..). Xạ hình xương nếu nghi ngờ di căn xương. PET scan có thể phát hiện u nếu các xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh khác không phát hiện được u nhưng khi khám bệnh có nghi ngờ. Ngoài ra còn phát hiện được các di căn xa toàn thân, theo dõi và đánh giá điều trị. Sinh thiết: giúp lấy một phần mô của khối u hoặc ở hạch (nếu có) để chẩn đoán xác định. Kỹ thuật thường dùng là chọc hút bằng kim nhỏ FNA, được thực hiện dưới sự hướng dẫn của siêu âm cho hạch và nội soi sinh thiết hoặc sinh thiết bằng kim lõi qua thành ngực dưới hướng dẫn của CT scan/siêu âm cho u. Trong trường hợp bác sĩ đánh giá mổ được thì bệnh nhân sẽ được chỉ định sinh thiết trọn hạch (mổ hở lấy toàn bộ hạch) hoặc mổ hở/mổ nội soi cắt thùy phổi chứa khối u (vừa chẩn đoán, vừa điều trị).

3. Cách điều trị bệnh ung thư phổi di căn

*


Đối với bệnh nhân nhập viện ở khi ung thư phổi di căn hạch vùng, phương pháp điều trị tiêu chuẩn là cắt bỏ thùy phổi kết hợp với bóc tách hạch vùng có hệ thống nếu đánh giá còn mổ được.

Tuy nhiên khi các tế bào ung thư phổi đã lan tràn đến nhiều hạch bạch huyết xa hơn và di căn đến các bộ phận khác, phẫu thuật không thể loại bỏ hoàn toàn. Khi đó, nếu sức khỏe người bệnh cho phép, hóa trị kết hợp hoặc không xạ trị có thể được chỉ định nhằm thu nhỏ khối u và giảm triệu chứng.

Ung thư phổi di căn hạch tiến triển thường rất khó điều trị nên bác sĩ có thể xem xét sử dụng thêm liệu pháp dùng thuốc miễn dịch hoặc thuốc nhắm mục tiêu. Tuy nhiên, giá thành là rất đắt đỏ.

4. Ung thư phổi di căn hạch sống được bao lâu?

*

Không có con số chính xác để trả lời cho câu hỏi này. Theo cơ sở dữ liệu SEER (Chương trình Giám sát, dịch tễ học và kết quả cuối cùng của Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ), ung thư phổi được nhóm thành các giai đoạn như sau:

Khu trú: Không có dấu hiệu cho thấy ung thư đã lan ra bên ngoài phổi. Khu vực: Ung thư đã lan ra bên ngoài phổi đến các cấu trúc hoặc hạch bạch huyết lân cận. Xa: Ung thư đã di căn đến các bộ phận xa của cơ thể, chẳng hạn như não, xương, gan.

Dựa trên giai đoạn này tỉ lệ sống sau 5 năm đối với ung thư phổi khu vực: loại ung thư phổi không tế bào nhỏ là 35%; loại ung thư tế bào nhỏ là 16%. Tuy nhiên, con số này chỉ có ý nghĩa với các trường hợp ung thư được chẩn đoán lần đầu và còn thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm: sức khỏe tổng thể của bệnh nhân, phân loại phụ của loại ung thư phổi không tế bào nhỏ, đáp ứng của bệnh nhân với thuốc và sự đột biến gen của tế bào ung thư.

Mặc dù là một bệnh lý nguy hiểm hàng đầu trên thế giới nhưng ắt hẳn bạn cũng nhận thấy, ung thư phổi nói chung hay ung thư phổi di căn hạch nói riêng cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Vì thế, hãy tuân thủ chỉ định của bác sĩ, tái khám đúng hẹn và không hút thuốc, ăn uống lành mạnh. Điều này sẽ giúp bạn sống khỏe mạnh và kéo dài tuổi thọ hơn.


Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.


Symptoms of advanced cancer | Lung cancer

https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/lung-cancer/advanced/symptoms

What Are the Symptoms of Metastatic Lung Cancer? | Moffitt

https://moffitt.org/cancers/lung-cancer/metastatic-lung-cancer/what-are-the-symptoms-of-metastatic-lung-cancer/

Stage 3 | Lung cancer

https://www.cancerresearchuk.org/about-cancer/lung-cancer/stages-types-grades/stage-3

Evaluation of lymph node metastasis in lung cancer: who is the chief justice?

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4700368/

Diagnosis – Metastatic Lymph Nodes

https://thancguide.org/cancer-types/neck/metastatic-lymph-nodes/diagnosis/

Selective lymph node dissection in early-stage non-small cell lung cancer

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5542950/

Treatment Choices for Non-Small Cell Lung Cancer, by Stage

https://www.cancer.org/cancer/lung-cancer/treating-non-small-cell/by-stage.html

5-Year Survival Rates for Lung Cancer

https://www.cancer.org/cancer/lung-cancer/detection-diagnosis-staging/survival-rates.html


Ung thư phổi giai đoạn cuối: Triệu chứng, tiên lượng, điều trị và chăm sóc

Ung thư phổi di căn xương: Tiên lượng sống và cách điều trị