Bên cạnh nguyệt thực, nhật thực cũng là một trong những hiện tượng thiên văn thú vị có thể quan sát được từ Trái Đất, nhận được sự quan tâm của nhiều người, nhất là các bạn trẻ,vậy nhật thực là gì? tại sao lại có nhật thực . Hãy cùng hocketoanthue.edu.vn tìm hiểu sâu hơn về hiện tượng thiên văn này nhé.
Nhật thực là gì?
Hiện tượng nhật thực thường xảy ra khi Mặt Trăng che khuất một phần hay hoàn toàn Mặt Trời. Điều này diễn ra khi Mặt Trời, Mặt Trăng, Trái Đất phải nằm trên một đường thẳng hoặc gần thẳng đồng thời Mặt Trăng đi qua giữa Mặt Trời và Trái Đất.
phân loại các hiện tượng nhật thực
Dựa vào vùng bóng tối của Mặt Trăng khi nhìn từ Trái Đất mà nhật thực được phân ra thành 4 loại như sau:
Nhật thực hình khuyên
Có thể nói, đây là hiện tượng thiên văn thú vị, xảy ra khi đĩa của Mặt Trăng che khuất trung tâm của đĩa Mặt Trời, chỉ có phần rìa bên ngoài của Mặt Trời lộ ra. Lúc này khi quan sát, bạn sẽ thấy vùng rìa ngoài của Mặt Trời có dạng như một chiếc nhẫn. Khi Mặt Trăng ở quanh viễn điểm quỹ đạo thì mới xảy ra hiện tượng nhật thực hình khuyên.
Nhật thực lai
Hiện tượng nhật thực lai này được coi là rất hiếm khi xảy ra. Hiện tượng này thường xảy ra khi nhật thực hình khuyên chuyển sang nhật thực toàn phần.
Nhật thực một phần
Hiện tượng nhật thực một phần diễn ra khi Mặt Trăng chỉ bị che khuất một phần đĩa Mặt Trời và hình thành một vùng bóng nửa tối trên bề mặt Trái Đất
Nhật thực toàn phần
Nhật thực toàn phần là gì? Hiện tượng này diễn ra khi Mặt Trăng ở quanh điểm cận quỹ đạo, che khuất hoàn toàn Mặt Trời, khi đó các vùng bóng tối và nửa bóng tối sẽ hình thành trên bề mặt của Trái Đất.
Để có thể quan sát được hiện tượng nhật thực toàn phần, người xem phải đứng ở trên đường di chuyển của vùng bóng tối của Mặt Trăng. Những người đứng ở vùng bóng nửa tối chỉ quan sát được hiện tượng nhật thực một phần
Những sự thật về nhật thực không phải ai cũng biết
Số lần nhật thực trung bình thường nhiều hơn nguyệt thực
Mặt phẳng quỹ đạo của Mặt Trăng và Trái Đất mỗi năm cắt nhau tại các điểm nút lên và nút xuống của quỹ đạo. Vì thế, một năm bạn có thể quan sát ít nhất 2 lần nhật thực và nhiều nhất sẽ lẽ là 5 lần.
Tuy vậy, trên thực thế, số lần nguyệt thực thường được quan sát và ghi nhận nhiều hơn nhật thực. Lý do là bởi thời gian diễn ra nhật thực thường rất ngắn trong khi đó nguyệt thực kéo dài hơn do bóng Trái Đất rộng.
Không phải lần “trăng mới” nào cũng có nhật thực xảy ra
Điều kiện cần và đủ để xảy ra hiện tượng nhật thực đó là Mặt Trăng nằm giữa Trái Đất và Mặt Trời (ngày trăng non) và chúng nằm thẳng hàng với nhau. Trên thực tế, quỹ đạo Mặt Trăng sẽ bị nghiêng một góc 5 độ so với mặt phẳng hoàng đạo. Vì vậy, không phải lần trăng non nào của 3 thiên thể cũng thẳng hàng. Trong đó, mặt phẳng hoàng đạo chính là đường đi biểu kiến của Mặt Trời trên thiên cầu và là cơ sở của hệ tọa độ hoàng đạo.
Ngoài đáp ứng được 2 điều kiện trên thị còn cần tới 2 điều kiện khác nữa đó là:
-Mặt Trăng không được ở vị trí quá cao và quá thấp, phải “vừa đủ” để thẳng hàng và che khuất được Mặt Trời.
-Mặt Trời phải ở gần với giao điểm Mặt Trăng.
Không quan sát nhật thực bằng mắt thường
So với các hiện tượng thiên văn khác, việc quan sát nhật thực khá đơn giản do không phải sử dụng đến kính thiên văn. Người quan sát chỉ cần có một tầm nhìn đủ lớn và bầu trời quang mây để có thể nhìn thấy Mặt Trời.
Trong quá trình xảy ra nhật thực, bức xạ ánh sáng Mặt Trời có thể tác động xấu tới mắt do thời gian quan sát lâu hơn so với bình thường. Do đó, không nên quan sát Mặt Trời bằng mắt thường cũng như không nên sử dụng các thiết bị viễn vọng như ống nhòm, kính thiên văn.
Nhật thực toàn phần không hiếm gặp
Mặc dù có rất nhiều giải thích nói rằng hiện tượng nhật thực toàn phần rất ít xảy ra, thực chất thì hiện tượng này không phải quá hiếm gặp. Trung bình sau khoảng 18 tháng, nhật thực toàn phần lại có thể được nhìn thấy tại một vị trí nào đó của Trái Đất. Điều này có nghĩa là, một người có thể quan sát được nhật thực toàn phần tới 2 lần trong 3 năm.
Thế nhưng, điều này chỉ là lý thuyết bởi khi nhật thực toàn phần xảy ra, nó chỉ được quan sát bởi một vùng đất rất nhỏ trên Trái Đất. Nếu bạn chỉ sống tại 1 thành phố thì phải rất năm bạn mới có thể chứng kiến một lần nhật thực, đặc biệt là nhật thực toàn phần. Ở Việt Nam để quan sát được hiện tượng này bạn phải chờ đợi rất lâu từ 1-3 năm thậm chí là 10 năm. Bởi vậy, các hiện tượng nhật thực, nguyệt thực luôn được các bạn trẻ mong chờ và thu hút được sự quan tâm đặc biệt.
Trên đây là bài viết Nhật Thực Là Gì? Tại Sao Lại Có Nhật Thực mà GIẢI ĐÁP VIỆT muốn chia sẻ với các bạn.Hy vọng qua bài viết này các bạn sẽ hiểu rõ hơn về hiện tượng thiên văn tự nhiên này.
