Bà Đầm Thép Margaret Thatcher

"Bà đầm thép" Margaret Thatcher đã từng là một nhân vật tầm cỡ của chính trường Anh vào thế kỷ 20. Quan điểm lãnh đạo cứng rắn của bà vừa được yêu mến, vừa bị ghét bỏ, đã khiến bà trở thành một trong những chính trị gia tạo nhiều tranh cãi nhất ở đảo quốc sương mù.

Cựu Thủ tướng mạo Thatcher trong đợt hội kiến vừa mới đây với đương kim Thủ tướng tá David Cameron.

Hôm 8/4, Magaret Thatcher đã qua đời ở tuổi 87, sau khoản thời gian bị đột quỵ. Hãy cùng điểm lại những dấu ấn khổng lồ mà bà để lại tại nước Anh lúc còn cầm quyền.

Thay đổi đất nước bằng bàn tay thép

Ngay sau khoản thời gian nắm chính quyền, bà đã lập tức tiến hành các cải cách lớn về ghê tế và xã hội ở Anh, nhằm chấm dứt vòng xoáy suy giảm công nghiệp, thuế cao tới mức khó chấp nhận và việc nhà nước kiểm soát quá chặt nền tởm tế. Giai đoạn suy giảm này, vốn nằm dưới sự lèo lái của chính quyền Công đảng, đã được gọi là "mùa Đông của sự bất mãn", biểu hiện qua vô số các cuộc đình công, biểu tình diễn ra vào nước.

Chống lại tình trạng tăng lương quá đáng và hiện đại hóa nền khiếp tế cũng có nghĩa Thatcher phải đối mặt với sức mạnh của các công đoàn. Mặc dù bà vẫn đến tiến hành các cố gắng đổi luật và được người ta nhớ tới vì cuộc đối đầu quyết liệt với giới thợ mỏ vào năm 1985. Thông thường, thợ mỏ chỉ cần đình công khoảng 1-2 tuần là yêu thương sách của họ được chấp nhận. Tuy vậy lần này, bà Thatcher đã để thợ mỏ đình công suốt 1 năm trời, trước khi họ đề nghị chịu thua. Đó là thời điểm chấm dứt việc các công đoàn có thể sai bảo cho chính quyền ở Anh.

Lập trường của bà Thatcher về kinh tế và thiết yếu trị là triệu tập vào vấn đề giảm thiểu sự can thiệp ở trong phòng nước, mở rộng thị phần tự vày và phát triển doanh nghiệp. Bà tiến hành các biện pháp cải tổ toàn diện để tứ hữu hóa các lĩnh vực kinh doanh nhà nước độc quyền như khí đốt, dầu lửa, thép, điện thoại, các sảnh bay, hãng hàng không quốc gia British Airways, điện và nước.

Thatcher đã có tới một kỷ nguyên của "chủ nghĩa bốn bản toàn dân", trong đó tỷ lệ sở hữu nhà ở tại Anh đã tạo thêm 68% và 1 tháng 5 dân Anh đã trở thành các cổ đông.

Nhưng trong những khi Thatcher khiến nhiều người giàu lên, tỷ lệ thất nghiệp cũng tăng gấp song trong những năm 1980 lên hơn 3 triệu người - một mức độ không từng thấy kể từ giai đoạn những năm 1930. Phe đối lập nói rằng Thatcher đã tạo ra một nước Anh phân chia làm song nửa, với người giàu hơn sống ở phía phái nam và người nghèo hơn sống ở phía Bắc.

Năm 1984, một vụ đánh bom bởi vì Quân đội Cộng hòa Ireland thực hiện, nhằm vào khách sạn Brighton đã gần như giết chết toàn bộ nội các của Thatcher. Bà không bị thương, tuy nhiên 5 người đã bỏ mạng và một số cộng sự đã bị thương tích nặng.

Thế tuy vậy chỉ trong vài giờ sau thời điểm vụ tấn công xảy ra, Thatcher vẫn hiện diện theo đúng kế hoạch dự kiến trước để đọc bài phát biểu bế mạc hội nghị thường niên của Đảng Bảo thủ, thề rằng sẽ không yếu ớt vào cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố.

Dấu ấn quyền lực

Năm 1982, cả nước Anh nín thở, khi Thatcher gửi một hạm đội tới quần đảo Falkland (người Argentina gọi là Malvinas), khi đó đã bị các binh sĩ Argentina tấn công và kiểm soát. Bất chấp việc bị mất vài chiếc tàu chiến, Anh vẫn chiếm phần lại được quần đảo chỉ sau đó có 74 ngày. Cuộc chiến ngắn ngủi ấy làm 649 quân nhân Argentina và 255 lính Anh thiệt mạng.

Một cuộc thăm dò trong thời hạn 1981 từng đến thấy Thatcher là Thủ tướng bị căm ghét nhất vào lịch sử Anh. Cơ mà chỉ hai năm sau, với cuộc chiến Falklands, bà đã khôi phục ảnh hưởng nhờ một làn sóng tinh thần dân tộc dâng cao tại Anh.

Quan điểm cứng rắn, thể hiện trên cả mặt đối ngoại, đã khiến tờ nhật báo Pravda của Liên Xô là khu vực đầu tiên đặt đến Thatcher biệt danh "bà đầm thép". Biệt danh này về sau đã gắn chặt với hình ảnh của bà. Dưới thời Thatcher, Anh có mối quan lại hệ khăng khít với Mỹ và Thatcher cũng rất thân thiết với cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan, nhân vật đã gọi bà là "người tuyệt vời nhất ở Anh".

Tuy nhiên sự cứng rắn của bà là tại sao khiến Anh có quan tiền hệ căng thẳng với các nước láng giềng châu Âu. Vì sao do Thatcher không ủng hộ các kế hoạch chuyển châu Âu theo hướng gắn kết thành một khối. Bà còn đòi việc trả lại khoản đóng góp khổng lồ của Anh cho ngân sách châu Âu và đã khiến hoạt động vào Hội đồng Châu Âu gần như dừng lại mang đến tới lúc bà đạt được mục đích.

Năm 1984, Thatcher tiếp tục ghi dấu ấn lịch sử lúc cùng Thủ tướng Trung Quốc Triệu Tử Dương ký vào một tuyên bố, vào đó Anh đồng ý trả lại Hong Kong mang đến Trung Quốc vào năm 1997, sau 156 năm đô hộ.

Giai đoạn cuối sự nghiệp, Thatcher dần bị hoài nghi về năng lực lãnh đạo. Sau 11 năm cầm quyền, Thatcher cuối cùng đã chấp nhận rút lui trong cuộc đua giành ghế lãnh đạo đảng với cựu Bộ trưởng cỗ Quốc phòng Michael Heseltine. Giới quan tiền sát đánh giá một đạo điều khoản thuế mới vì Thatcher đề xuất, bị gọi là "thuế thân", đã dẫn tới các cuộc bạo động xảy ra ở Anh và khiến bà tuột dần khỏi quyền lực.

Tuy nhiên Thatcher vẫn duy trì đủ ảnh hưởng để đảm bảo Heseltine ko thể kế nhiệm bà. Lên nắm thế Thatcher là nhân vật được bà đỡ đầu, Thủ tướng John Major, người đã nắm quyền đến tới năm 1997.

Khi từ nhiệm, Thatcher đã nói với song mắt ngấn lệ: "Chúng tôi đang rời khỏi Phố Downling lần cuối cùng sau 11 năm rưỡi đầy tuyệt vời và chúng tôi rất hạnh phúc lúc nước Anh hiện đã ở trong một tình trạng tốt rộng rất nhiều khi chúng tôi tới đây".